Sztuka, teatr, zbawienie: Nowa książka prof. Jacka Popiela o Karolu Wojtyle

Tomasz Zielenkiewicz

 Jak powiedział Radiu Watykańskiemu – Vatican News prof. Jacek Popiel, książka oparta jest na wielu dokumentach, tekstach literackich Karola Wojtyły, ale także licznych relacjach ludzi, którzy obserwowali go w Wadowicach i w późniejszych latach. „Nie ulega wątpliwości, że teatr, sztuka, literatura, to były te sfery, które przez całe życie Karola Wojtyły - Jana Pawła II – były wręcz fundamentalne” – wskazał.

Dlaczego taki tytuł? „Jest trochę zaskakujący, ale Wojtyła należał do tego pokolenia, które wierzyło, że teatr, tak jak to było w antyku, czyli w teatrze greckim, tak jak to było w średniowieczu, kiedy był teatr religijny, jest taką sferą, która przybliża człowieka do metafizyki, do tego co jest podstawowe w próbie odpowiedzi na pytania o sens życia, problem zbawienia. Dla teatrologa jest to zawsze fascynujące” - wyjaśnił. 

Prof. Popiel uzyskał zgodę na druk listów młodego Karola Wojtyły do Mieczysława Kotlarczyka. „To było namacalne świadectwo, gdy można było poprzez te listy zobaczyć, jaki jest krąg myśli Wojtyły, gdy chodzi o literaturę i także fundamentalne problemy religijne. Listy osobiste to jest coś szczególnego. Tym bardziej że dotyczyły okresu, kiedy chyba nikt wówczas nie myślał — łącznie z samym Wojtyłą — że dojdzie do tego, że w przyszłości będzie kolejnym papieżem” – dodał prof. Popiel. 

Zbawienie przez teatr? „Nie ma w tej mojej książce odpowiedzi na to pytanie, bo trudno mieć taką odpowiedź. Natomiast ja myślę, że jedyna odpowiedź, jaka się może pojawić, jest taka, że są różne drogi prowadzące do zbawienia, wśród tych różnych dróg, które mogą przybliżyć człowieka do zbawienia, jest także literatura, sztuka, teatr. Dlaczego? Dlatego, że to są sfery, które są powiązane z czymś, co przekracza nasze wyobrażenie, naszą wiedzę i nasze rozumowe podejście. Wojtyła, ceniąc literaturę i teatr, na pewno szukał w tych sferach czegoś, co jest podstawowe w życiu” – zaznaczył autor książki. „W 1944 roku, podejmując decyzję o wyborze kapłaństwa, Wojtyła miał świadomość, że porzuca teatr, ale to nie oznacza, że porzuca to wszystko, co było powiązane z tymi ważnymi aspektami teatru, dramatu i literatury” - podkreślił.

Książkę „Czy teatr może zbawić człowieka? Karol Wojtyła w labiryncie sztuki” wydano nakładem wydawnictwa Znak.

Jacek Józef Popiel (ur. 1954) to teatrolog i literaturoznawca, profesor nauk humanistycznych, specjalizujący się w historii dramatu i teatru polskiego od XIX do XXI wieku. Był rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w kadencji 2020–2024 oraz rektorem Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie w latach 1996-2002.

 (Autor jest pracownikiem Polskiego Radia S.A. w likwidacji)