Leon XIV we wstępie do książki: o radości życia z Bogiem

s. Amata J. Nowaszewska CSFN

Nowa włoska edycja książki „La pratica della presenza di Dio” (znanej w Polsce pod tytułem: „O praktykowaniu Bożej obecności”) ukaże się 19 grudnia nakładem Libreria Editrice Vaticana. Autor, prosty i pokorny karmelita francuski z XVII wieku, kształtował duchowość kolejnych pokoleń wiernych, w tym Roberta Prevosta. „Obok pism św. Augustyna i innych książek, jest to jeden z tych tekstów, które najbardziej wpłynęły na moje życie duchowe i ukazały mi drogę poznania i miłowania Pana” – pisze Papież we wstępie.

Droga prosta i wymagająca

W dalszej części tekstu Leon XIV opisuje, na czym polega ta droga duchowa: „Droga, którą brat Wawrzyniec nam wskazuje, jest jednocześnie prosta i trudna: prosta, ponieważ nie wymaga niczego innego, jak tylko ciągłego pamiętania o Bogu poprzez drobne, nieustanne akty uwielbienia, modlitwy, błagania i adoracji, w każdym działaniu i w każdej myśli mając jako horyzont, źródło i cel jedynie Jego samego. Trudna, ponieważ wymaga drogi oczyszczenia, ascezy, wyrzeczenia i przemiany naszej najgłębszej istoty – naszego umysłu i myśli – znacznie bardziej niż samych czynów”.

Papież wyjaśnia, że „do Boga należy dostosować nie tylko postawy i zachowania, lecz same nasze uczucia, nasze przeżywanie” i dodaje, że „w tej wewnętrznej przestrzeni odnajdujemy miłosną i żarliwą obecność Boga, tak inną, a jednak tak bliską naszemu sercu”.

Mistyczna bliskość dostępna dla wszystkich

Leon XIV podkreśla w swoim wstępie, że doświadczenie zjednoczenia z Bogiem, jakie opisuje brat Wawrzyniec, jest osobistą dynamiczną relacją opartą na zawierzeniu Bogu. Jak pisze: „Doświadczenie zjednoczenia z Bogiem, opisane na kartach brata Wawrzyńca jako osobista relacja składająca się ze spotkań i rozmów, z chwil ukrycia i zaskoczeń oraz z ufnego i całkowitego zawierzenia, przywodzi na myśl doświadczenia wielkich mistyków, przede wszystkim św. Teresy z Ávili, która także dawała świadectwo tej zażyłości z Panem, mówiąc nawet o ‘Bogu pośród garnków’. Jednocześnie wskazuje ono drogę dostępną dla wszystkich, właśnie dlatego, że jest prosta i codzienna.”

Papież zwraca również uwagę na charakterystyczny ton duchowości brata Wawrzyńca, w którym głęboka pokora łączy się z humorem. Jak zauważa, ten karmelita – podobnie jak wielu mistyków – potrafi patrzeć na rzeczywistość z dystansem, świadomy, że wszystko, co ziemskie, nawet to, co „najbardziej wzniosłe, a nawet dramatyczne”, pozostaje niewspółmiernie małe wobec „nieskończonej miłości Pana”. Z tej perspektywy rodzi się także ironia, z jaką brat Wawrzyniec mówi o swoim powołaniu, przyznając, że Bóg go „oszukał”: Wstępował do klasztoru z myślą o „surowej pokucie za grzechy młodości”, a znalazł tam „życie pełne radości”.

Codzienność przeżywana w obecności Boga

Papież Leon XIV wskazuje, że droga zaproponowana przez brata Wawrzyńca prowadzi do stopniowego wewnętrznego przylgnięcia do Boga, z którego rodzi się przemiana codziennego życia. Jak pisze, „w miarę jak obecność Boga staje się bliska i wypełnia naszą wewnętrzną przestrzeń, wzrasta radość przebywania z Nim, rozkwitają łaski i duchowe bogactwa, a nawet codzienne sprawy stają się łatwe i lekkie”. Doświadczenie to – przypomina Papież – nie jest zarezerwowane dla minionych epok ani dla nielicznych: świadectwa karmelitańskiego brata, który „przeszedł przez burzliwe wydarzenia swojego stulecia – bynajmniej nie mniej gwałtownego niż nasze – mogą być źródłem inspiracji i pomocą także w życiu nas, kobiet i mężczyzn trzeciego tysiąclecia. Ukazują one, że nie istnieje żadna okoliczność, która mogłaby nas oddzielić od Boga”. Z tej perspektywy całe ludzkie życie nabiera nowego sensu, ponieważ – jak podkreśla Papież – „każde nasze działanie, każda praca, a nawet każdy błąd zyskują wartość nieskończoną, jeśli są przeżywane w obecności Boga i nieustannie Jemu ofiarowywane”.

Leon XIV zwraca uwagę, że w samym sercu chrześcijańskiej etyki znajduje się nie abstrakcyjna zasada, lecz świadomość: „Bóg jest obecny: On jest tutaj”. Taka pamięć o Bożej obecności – podkreśla – „jest czymś więcej niż zwykłym wspomnieniem, ponieważ angażuje nasze uczucia i afekty, przekracza wszelki moralizm oraz każde redukowanie Ewangelii do samego zbioru zasad i ukazuje nam, że rzeczywiście – jak obiecał nam Jezus – doświadczenie zawierzenia Bogu Ojcu daje nam już ‘stokroć więcej’ tutaj, na ziemi”. W tej perspektywie życie wiary przestaje być ciężarem norm, a staje się relacją, w której – jak pisze Papież – „zawierzyć się obecności Boga oznacza kosztować przedsmaku nieba”.