Սահմաններից այն կողմ - Աիդա Ազնաւուրեան –Լոյսը բեմի ետեւէն
Աշխարհը կը ճանչնայ անունը՝ Շառլ Ազնավուր։ Բայց քիչերն են, որ գիտեն այն կնոջ մասին, որ առաջինը հավատաց իր եղբօրը, որու ձայնը կը բացուէր Փարիզի փոքրիկ սրճարաններուն մէջ։
Նա՛ է՝ Աիդա Ազնավուրեան, Շառլի քոյրը՝ երաժիշտ, դաշնակահարուհի, երգչուհի եւ երկար տարիներ նրա ստեղծագործական ուղեկիցը։
Աիդան ծնած է 1923 թուականին, Փարիզի մէջ՝ հայ գաղթական ընտանիքի մէջ։
Նրա ծնողները՝ Միշա Ազնավուրեանն ու Կնար Բաղդասարյանը, փրկուելով Հայոց ցեղասպանութենէն, հաստատուած էին Ֆրանսայի մայրաքաղաքին մէջ։
Փոքր տարիքէն Աիդան եւ Շառլը մեծացան երաժշտութեամբ՝ տան մէջ մշտապէս կը հնչէր հայկական դուդուկ, փարիզեան շանսոն եւ օպերայի ձայներ։
Եղբայրն ու քոյրը միասին երգում էին մանկութենէն։ Երբ Շառլը դեռ կը փնտռէր իր ճամբան, Աիդան արդէն կը նուագէր սրճարաններուն մէջ՝ դաշնամուրով ուղեկցելով իր եղբօր առաջին ելոյթները։
1940-ական թուականներուն Աիդան սկսաւ հանդէս գալ Փարիզի բեմերուն՝ երաժշտական դուետի ձեւով իր եղբօր հետ։
Նրանք կը ներկայացնէին հայկական մեղեդիներ, ֆրանսական ռոմանսներ եւ սեփական գործեր։
Շուտով ֆրանսական մամուլը սկսաւ խօսիլ՝ «Ազնավուրի եղբայրներն ու քոյրը» դուետի մասին։
Աիդան ոչ միայն դաշնակահար էր, այլեւ բեմական խորհրդատու՝ օգնելով Շառլին ձեւաւորել իր արտիստական կերպարը։
Շառլը յաճախ կ’ըսէր՝ «Եթէ Աիդան չլինէր, ես միգուցէ երբեք չհասնէի բեմին։ Նա էր, որ ինձ քաջալերեց՝ երգել, փորձել, չվախենալ»։
Աիդան երբեք չփնտռեց փառք։ Նա միշտ նախընտրեց մնալ բեմի ետեւում՝ եղբօր կողքին։
Նա ղեկավարեց Շառլ Ազնավուրի առաջին երաժշտական կազմերը, մասնակցեց ձայնագրութիւններու եւ շրջագայութիւններու։
Անոր ներդրումը անտեսանելի էր, բայց զգալի։
Երբ Շառլը դարձաւ համաշխարհային աստղ, Աիդան մնաց նրա ամենամտերիմ խորհրդատուն՝ լուռ, մեղմ, բայց միշտ ներկայ։
Աիդա Ազնավուրեանն իր եղբօր նման՝ խորը հայրենասիրութեամբ էր լեցուն։
Նա բազմիցս այցելեց Հայաստան՝ մասնակցելով բարեգործական համերգներու եւ կրթական նախաձեռնութիւններու։
Ասում էին՝ երբ Աիդան կը խօսէր հայերէնով, իր ձայնին մէջ կը լսուէր մայրական մեղեդի մը՝ նուրբ եւ ջերմ։
Աիդան ապրեցաւ համեստ եւ խաղաղ կեանքով՝ հեռու փառքի աղմուկէն։
Նա մահացաւ Փարիզի մէջ՝ թողնելով յիշողութիւն կնոջ մը մասին, որ իր եղբօր լոյսին կողքին եղաւ խոնարհ ստուեր՝ առանց որեւէ երեւակայական փառքի, բայց լցուած բովանդակութեամբ։
Շառլը մինչեւ իր կեանքի վերջ պահեց քոյրին նկարը իր աշխատասեղանին վրայ։
Աիդա Ազնավուրեանը եղաւ ոչ միայն երաժիշտ, այլ՝ նուրբ հոգի, որ իր լռութեամբ մեծ բան պատմեց։
Նա մեզ կը յիշեցնէ, թէ երբեմն ամենամեծ լոյսերը կու գան ստուերէն։
Շառլի երգերուն մէջ՝ երբ կը լսես մեղմ դաշնամուրային ակորդ մը, կարծես Աիդայի ձեռքերը կը հնչեն այնտեղ՝ եղբօր հոգիին խորքէն։
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ
